E-Book Overview
Bakı: Mütərcim, 2010. – 372 səh.
Nizami Tağısoyun oxuculara təqdim etdiyi bu kitabda qədim Şərq etnoslarının (hettlər, hindlilər, xəzərlər və b.) tarixi, mifləri və əfsanələrindən tutmuş türk xalqlarının epik abidələri, şifahi söz sənəti, dini baxışları, ritual sistemi, mərasimləri, adət və ənənələri, etnik-milli düşüncə tərzi, etnos vədil problemləri, çağdaş türk xalqları ədəbiyyatı (Çingiz Aytmatov, Tulepbergen Kaipbergenov, Qavriil Qaydarji, Harid Fədai), müasir Azərbaycan nəsrinin aparıcı nümayəndələrinin (Mir Cəlal, Anar, Elçin, A. Rəhimov, K. Abdulla, E. Hüseynbəyli) ədəbi-bədii və fəlsəfi-estetik konsepsiyasının başlıca xüsusiyyətlərini müəyyənləşdirmə meylləri əksini tapmışdır. Kitab etnoqraflar, eposşünaslar, müqayisəli ədəbiyyatşünaslıq və dilşünaslıq problemləri ilə məşğul olan mütəxəssislər və geniş oxucu auditoriyası üçün nəzərdə tutulmuşdur.
E-Book Content
Etnos və epos: keçmişdən bugünə
NИZAMИ TAЬISOY
ETNOS VЯ EPOS: KEЧMИШDЯN BUGЦNЯ
BAKI – MÜTƏRCİM – 2010
1
Nizami Tağısoy АМЕА-нын Фолклор Институтунун Елми Шурасынын (пр. № 6, 26 октйабр 2010-ъу ил) вя Бакы Гызлар Университети Елми Шурасынын (пр. № 3, 30 октйабр 2010-ъу ил) гярары иля чапа мяслящят эюрцлмцшдцр. Elmi redaktorlar:
Hüseyn İsmayılov filologiya elmləri doktoru, professor, AMEA-nın Folklor İnstitutunun direktoru
Redaktor:
Rüstəm Kamal filologiya elmləri namizədi, dosent, Bakı Slavyan Universiteti “Folklor araşdırmaları” elmi-tədqiqat laboratoriyasının müdiri
Rəyçilər:
Ağarəhim Rəhimov, pedaqoji elmlər doktoru, professor, Bakı Qızlar Universitetinin rektoru, yazıçı-dramaturq Təyyar Salamoğlu filologiya elmləri doktoru, Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin professoru
Nizami Tağısoy. Etnos və epos: keçmişdən bugünə. Bakı: Mütərcim, 2010. – 372 səh. Nizami Tağısoyun oxuculara təqdim etdiyi bu kitabda qədim Şərq etnoslarının (hettlər, hindlilər, xəzərlər və b.) tarixi, mifləri və əfsanələrindən tutmuş türk xalqlarının epik abidələri, şifahi söz sənəti, dini baxışları, ritual sistemi, mərasimləri, adət və ənənələri, etnik-milli düşüncə tərzi, etnos və dil problemləri, çağdaş türk xalqları ədəbiyyatı (Çingiz Aytmatov, Tulepbergen Kaipbergenov, Qavriil Qaydarji, Harid Fədai), müasir Azərbaycan nəsrinin aparıcı nümayəndələrinin (Mir Cəlal, Anar, Elçin, A.Rəhimov, K.Abdulla, E.Hüseynbəyli) ədəbi-bədii və fəlsəfi-estetik konsepsiyasının başlıca xüsusiyyətlərini müəyyənləşdirmə meylləri əksini tapmışdır. Kitab etnoqraflar, eposşünaslar, müqayisəli ədəbiyyatşünaslıq və dilşünaslıq problemləri ilə məşğul olan mütəxəssislər və geniş oxucu auditoriyası üçün nəzərdə tutulmuşdur.
p 4603000000 99-10 026 © Nizami Tağısoy, 2010
2
Etnos və epos: keçmişdən bugünə
ОХУЙАЪАГСЫНЫЗ
GİRİŞ……………………………………………………………..………6 I BÖLMƏ QƏDİM ŞƏRQ MƏDƏNİYYƏTİ Hettlər: tarixə muxtəsər ekskurs..................................................................9 Hettlər: dini, Allahlar panteonu, mərasimləri, mifləri və əfsanələri ......... 18 Hettlərin dili.............................................................................................. 41 Qədim Hindistan: mədəniyyəti və ədəbiyyatı ...........................................53 II BÖLMƏ TÜRK XALQLARI: ETNOGENEZ VƏ FOLKLOR Xəzərlər .................................................................................................... 59 Malkar-Qaraçay «Nart» qəhrəmanlıq eposu //digər Qafqaz xalqlarının «Nart»ları ilə oxşar və fərqli cəhətləri//.................................................... 86 «Башгурд» дили вя «Bашгурд» етнониминя бир бахыш ................................. 99 Qaqauzlar: keçmişindən bu gününə........................................................ 104 Qaqauzların tarixindən səhifələr............................................................. 110 Q