E-Book Overview
Fizikte Felsefi Kavramlar, bilimdeki ilerlemeleri, oluştukları tarihsel ve düşünsel ortamları göz önünde tutarak ele alıyor. Bilimsel bilgi, zaman içinde kabul edilegelen kesinliği ve nesnel keşif yöntemi yüzünden, özünde diğer bilgi çeşitlerinden farkıl olarak algılanır. Birçokları tarafından anlaşılan haliyle fizik ve felsefe, herhangi iki entelektüel disiplinin birbirlerinden uzak olabileceği kadar ayrı durdukları izlenimini verir. Bununla birlikte kitapta, fizik ve felsefenin bugüne dek gösterdikleri ve hala da sürdürdükleri, gelişimleriyle ilgili karşılıklı etkiler örnekleriyle açıklanıyor. Temel düşünsel sorunlar, tarihsel bağlamda ve konuyla ilgili bilimsel etkinliğin asıl içeriğine sadık kalınarak ele alınıyor. Kitabın önemli amaçlarından biri de düşünsel olarak göz önünde tutulanları, bilimin asıl uygulamasında ve bilimsel kuramların yapımında oynadıkları esas rolün okuyucunun zihnine kazınması.
E-Book Content
J A M E S T. C US HIN G
FİZİKTE FELSEFİ KAVRAM LAR ------------------------------------------- 1
--------------------------------------------
FELSEFE VE BİLİMSEL KURAMLAR A R A S I N D A K İ T A R İ H S E L İLİŞKİ
.. Sabancı . Üniversitesi
Fizikte Felsefi Kavramlar
I Felsefe ve Bilimsel Kuramlar Arasındaki Tarihsel İlişki
James T. Cushing
SABANCI ÜNİVERSİTESİ YAYINLARI Fizikte Felsefi Kavramlar I Felsefe ve Bilimsel K uram lar A rasındaki Tarihsel İlişki
James T. Cushing Çeviri: B. Özgür Sarıoğlu Philosophical Concepts in Physics The Historical Relation betveen Pbilosopby an d Scientific Theories Cambridge University Press, Cambridge, 2000
® James T. Cushing, 1998 / Sabancı Üniversitesi, 2003 Türkçe yayın hakları, Akçalı Ajans aracılığıyla alınmıştır Tanıtım için yapılacak kısa alıntılar dışında, yayıncının yazılı izni olmaksızın, hiçbir yöntemle çogaltılamaz. ISBN (takım): 975-8362-28-3 ISBN (l.cilt): 975-8362-29-1 Birinci Basım: İstanbul, Ağustos 2003 (2000 adet) Yayın Yönetmeni: Zafer Karaca Yayın Danışmanı: Tekin Dereli Yayma Hazırlayan: İlhami Buğdaycı Tasarım-Uygulama: 3 Tasarım Cilt: Balkan Ciltevi Basım: Promat Basım Yayın A.Ş. Sabancı Üniversitesi Orhanlı, Tuzla 81474 İstanbul y a y in la r @ s a b a n c iu n iv e d u w w w .saban ciun iv.edu h ttp ://yayi n ev i. s ab an ciu n i v . edu
Fizikte Felsefi Kavramlar I Felsefe ve Bilimsel Kuramlar Arasındaki Tarihsel İlişki
James T. Cushing
Çeviri: B. Özgür Sarıoğlu
.. Sabancı . Üniversitesi
Fizikte Felsefi Kavramlar, bilimdeki ilerlemeleri, oluştukları tarihi ve düşün sel zeminleri göz önünde tutarak ele alıyor. Okurlara, daha öncesinde yalnızca bilimin geleneksel olarak anlatılagelen öyküleriyle verilen bakış açısından ya da geçmişe dönüp baktıklarında fen derslerindeki ödev ve çalışmalarda edindikle rinden biliyor olabilecekleri, bilimsel bir atılımın doğası üzerine derinlemesine düşünme fırsatı veriliyor. Önemli bir amaç, düşünsel olarak göz önünde tutulan ların, bilimin asıl uygulamasında ve bilimsel kuramların yapımında oynadıkları temel ve göz ardı edilemez rolün okuyucunun zihnine kazınmasıdır. Bilimsel bilgi sık sık, kabul edilegelen kesinliği ve nesnel keşif yöntemi yü zünden, özünde diğer bilgi çeşitlerinden farklı olarak görülür. Birçokları tarafın dan anlaşılan haliyle fizik ve felsefe, birbirlerinden herhangi iki entelektüel di siplinin uzak olabilecekleri kadar ayrık oldukları izlenimi verebilir. Bununla bir likte bu kitap, fizik ve felsefenin birbirleri üzerine bugüne dek yaptıkları ve hâ lâ da yapmayı sürdürdükleri, gelişimleriyle ilgili karşılıklı etkileri örnekleriyle gösteriyor. Temel düşünsel sorunlar, özgül tarihi bağlama ve konuyla ilgili bi limsel etkinliğin asıl içeriğine sıkı sıkıya bağlı kalınarak ele almıyor. Önce, modern bilimin eski çağlardaki ve en başlardaki tarihi için gerekli bir giriş