E-Book Content
Etnološka biblioteka Knjiga 24 Urednik Miroslav Ni kanovi Recenzenti Prof. dr Ivan Kova evi Prof. dr Bojan iki Ure iva ki odbor Prof. dr Mirjana Pro i -Dvorni (Northwood University Midland, /SAD/), prof. dr Ivan Kova evi (Filozofski fakultet Univerziteta u Beogradu), prof. dr Du an Drlja a, Beograd, prof. dr Mladen Šukalo (Filozofski fakultet Univerziteta u Banja Luci); prof. dr Bojan iki (Filozofski fakultet Univerziteta u Beogradu), dr Petko Hristov (Bugarska Akademija nauka, Sofija), dr Mladena Preli (Etnografski institut SANU, Beograd) Izdavanje ove monografije finansijski je pomoglo Ministarstvo nauke i zaštite životne sredine Republike Srbije u okviru projekta Osnovnih istraživanja "Antropologija u 20. veku: Teorijski i metodološki dometi" na Odeljenju za etnologiju i antropologiju Filozofskog fakulteta Univerziteta u Beogradu (ev. br. 147037) Milo Milenkovi ISTORIJA POSTMODERNE ANTROPOLOGIJE TEORIJA ETNOGRAFIJE Beograd 2007. Kritike antropologije iz same discipline i izvan nje, glavna su odlika našeg intelektualnog života od kasnih 1960-ih godina. Teorijske i empirijske osnove kulturne i socijalne antropologije pod stalnim su napadom od strane marksisti ke i kritike Nove levice u 1960-im godinama, do skorijih kritika koje dolaze iz poststrukturalizma, postmodernizma, teorije književnosti, postkolonijalnih i studija kulture. Rezultat svega toga jeste da je nekoliko akademskih generacija obrazovano itanjem napada na disciplinu, a mnogo manje itanjem stvarnih teorijskih radova i etnografija ranijih antropologa. (Lewis 1998, 716) ...nema sumnje da se studenti koji danas po inju studije antropologije suo avaju sa do sada nevi enim problemima definisanja profesije. Svako od njih ponaosob mora doslovno ponovo da izmisli profesiju kako bi postao antropolog – ako ne da je ponovo izgradi, a ono svakako da je tokom tog procesa ponovo oživi. (Stocking 1992, 372) TEORIJA ETNOGRAFIJE Prolegomena za istoriju postmoderne antropologije U kontekstu strateškog evaluativnog preispitivanja teorijskometodoloških dometa antropologije dvadesetog veka, serija monografija "Istorija potmoderne antropologije" ima za cilj da u didakti ko-polemi ke svrhe formalizuje one aspekte postmoderne antropologije s trajnom unutar-disciplinarnom, interdisciplinarnom, meta-metodološkom, meta-istorijskom i metateorijskom relevancijom. S tim ciljem, debatu o statusu i relevanciji postmoderne antropologije revitalizovanu oko Milenijuma, u prvoj monografiji iz serije redukujem na debatu o dometima postmoderne teorije etnografije, analiziraju i osnovne kontekste njenog nastanka, primene i implikacije po savremena istraživanja, predavanje, primenu antropologije i po njen status na interdisciplinarnoj sceni.1 Navodno irelevantna, tenzija izme u moderne i postmoderne antropologije, koja je obeležila savremenu teorijsku i metodološku istoriju discipline, antropologiju ini relevantnijom nego ikada. Modernisti ki otpor tradiciji (etnologija kao nauka protiv obi aja) nasuprot postmodernoj neoromanti arskoj revitalizaciji tradicija zarad liberatornog, humanisti kog, multi1 Ovo poglavlje je dopunjen i izmenjen tekst ranije objavljene monografske studije (Milenkovi 2006c) Prolegomena za istoriju postmoderne antropologije vokalnog i drugih ispravljanja istorijskih (rasnih, klasnih, etni kih, nau nih, rodnih, potkulturnih...) nepravdi, predstavlja trajnu, doduše nedovoljno artikulisanu vrednost antropologije za nastavu dru tvenih i humanisti kih nauka i njihovu primenu u politi kom odlu ivanju kako da aran iramo sopstvene živote. Osnovni tematski okvir istraživanja koje sam preduzeo predstavlja potreba za reinterpretacijom nasle a "krize", uglavnom ameri ke, kulturne antropologije poslednje etvrtine dvadesetog veka, na koju je najfrekventnije referirano kao na postmodernu antropologiju, ili kao na del