E-Book Content
Etnološka biblioteka Knjiga 24
Urednik Miroslav Nikanovi Recenzenti Prof. dr Ivan Kovaevi Prof. dr Bojan iki
Ureivaki odbor Prof. dr Mirjana Proi-Dvorni (Northwood University Midland, /SAD/), prof. dr Ivan Kovaevi (Filozofski fakultet Univerziteta u Beogradu), prof. dr Duan Drljaa, Beograd, prof. dr Mladen Šukalo (Filozofski fakultet Univerziteta u Banja Luci); prof. dr Bojan iki (Filozofski fakultet Univerziteta u Beogradu), dr Petko Hristov (Bugarska Akademija nauka, Sofija), dr Mladena Preli (Etnografski institut SANU, Beograd) Izdavanje ove monografije finansijski je pomoglo Ministarstvo nauke i zaštite životne sredine Republike Srbije u okviru projekta Osnovnih istraživanja "Antropologija u 20. veku: Teorijski i metodološki dometi" na Odeljenju za etnologiju i antropologiju Filozofskog fakulteta Univerziteta u Beogradu (ev. br. 147037)
Milo Milenkovi
ISTORIJA POSTMODERNE ANTROPOLOGIJE TEORIJA ETNOGRAFIJE
Beograd 2007.
Kritike antropologije iz same discipline i izvan nje, glavna su odlika našeg intelektualnog života od kasnih 1960-ih godina. Teorijske i empirijske osnove kulturne i socijalne antropologije pod stalnim su napadom od strane marksistike i kritike Nove levice u 1960-im godinama, do skorijih kritika koje dolaze iz poststrukturalizma, postmodernizma, teorije književnosti, postkolonijalnih i studija kulture. Rezultat svega toga jeste da je nekoliko akademskih generacija obrazovano itanjem napada na disciplinu, a mnogo manje itanjem stvarnih teorijskih radova i etnografija ranijih antropologa. (Lewis 1998, 716) ...nema sumnje da se studenti koji danas poinju studije antropologije suoavaju sa do sada nevienim problemima definisanja profesije. Svako od njih ponaosob mora doslovno ponovo da izmisli profesiju kako bi postao antropolog – ako ne da je ponovo izgradi, a ono svakako da je tokom tog procesa ponovo oživi. (Stocking 1992, 372)
TEORIJA ETNOGRAFIJE Prolegomena za istoriju postmoderne antropologije
U kontekstu strateškog evaluativnog preispitivanja teorijskometodoloških dometa antropologije dvadesetog veka, serija monografija "Istorija potmoderne antropologije" ima za cilj da u didaktiko-polemike svrhe formalizuje one aspekte postmoderne antropologije s trajnom unutar-disciplinarnom, interdisciplinarnom, meta-metodološkom, meta-istorijskom i metateorijskom relevancijom. S tim ciljem, debatu o statusu i relevanciji postmoderne antropologije revitalizovanu oko Milenijuma, u prvoj monografiji iz serije redukujem na debatu o dometima postmoderne teorije etnografije, analizirajui osnovne kontekste njenog nastanka, primene i implikacije po savremena istraživanja, predavanje, primenu antropologije i po njen status na interdisciplinarnoj sceni.1 Navodno irelevantna, tenzija izmeu moderne i postmoderne antropologije, koja je obeležila savremenu teorijsku i metodološku istoriju discipline, antropologiju ini relevantnijom nego ikada. Modernistiki otpor tradiciji (etnologija kao nauka protiv obiaja) nasuprot postmodernoj neoromantiarskoj revitalizaciji tradicija zarad liberatornog, humanistikog, multi1 Ovo poglavlje je dopunjen i izmenjen tekst ranije objavljene monografske studije (Milenkovi 2006c)
Prolegomena za istoriju postmoderne antropologije
vokalnog i drugih ispravljanja istorijskih (rasnih, klasnih, etnikih, naunih, rodnih, potkulturnih...) nepravdi, predstavlja trajnu, doduše nedovoljno artikulisanu vrednost antropologije za nastavu drutvenih i humanistikih nauka i njihovu primenu u politikom odluivanju kako da araniramo sopstvene živote. Osnovni tematski okvir istraživanja koje sam preduzeo predstavlja potreba za reinterpretacijom naslea "krize", uglavnom amerike, kulturne antropologije poslednje etvrtine dvadesetog veka, na koju je najfrekventnije referirano kao na postmodernu antropologiju, ili kao na del