Prawda I Mity W Fizyce

Andrzej K. Wróblewski PRAWDA I I MITY W FIZYCE? Andrzej K. Wróblewski PRAWDA IMITY W FIZYCE ISKRY • WARSZAWA • 1987 Opracowanie graficzne Maciej Buszewicz \ * Wydanie II przejrzane i rozszerzone Wydanie I ukazało się w ramach Wszechnicy Polskiej ; Akademii Nauk, w serii „Problemy Naukowe Współczesności" Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1982 Redaktor Robert M. Sadowski Redaktor techniczny Elżbieta Kozak Korektor Agata Bołdok ISBN 83-207-0880-X (C, Copyright by Andrzej K. Wróblewski, Warszawa 1987 / Przedmowa do drugiego wydania Niski, pięciotysięczny nakład pierwszego wydania tej książki przez Ossolineum w 1982 r. oraz bardzo życzliwe przyjęcie jej przez Czytelników! sprawiły, że stała się ona zupełnie niedostępna. Reakcje krytyków i .re­ cenzentów były bardzo przychylne. Te przyczyny sprawiły, że z radością : przyjąłem propozycję Wydawnictwa „Iskry” przygotowania drugiego, rozsze- . rzonego wydania. , . Drugie wydanie zachowuje bez zmian układ rozdziałów książki, jest jednak znacznie rozszerzone w stosunku do wydania pierwszego. Uzupełnie­ nia zostały wprowadzone do wszystkich rozdziałów. Wprowadzając do pierwszego rozdziału obszerną dyskusję fałszywych interpretacji odkrycia Roemera miałem na celu lepsze objaśnienie źródeł pseudohistorii • nauki. W rozdziale drugim dodałem kilka przykładów fałszywych odkryć. Elementy historii odkrycia Neptuna i poszukiwań Wulkana dodane w rozdziale trzecim ilustrują tradycjonalizm w nauce; sądzę, że Czytelnicy z zaciekawieniem . przyjmą też fragment o numerologii Keplera. i Huygensa. W rozdziale czwartym dodałem dyskusję paru głośnych zagadnień, a mianowicie bioryt­ mów, wrażliwości roślin i różdżkarstwa. Wreszcie rozdział piąty został uzupełniony o komentarze na temat piramidologii, astrologii, ufologii i innych pseudonauk. W drugim wydaniu zostały też poprawione drobne błędy, które zakradły się do pierwszego wydania. Mam nadzieję, że rozszerzone wydanie książki Prawda i mity w fizyce posłuży wielu osobom, podobnie jak wydanie pierwsze, w lepszym zrozumie­ niu złożonego procesu postępu w nauce, będzie też mogło być odtrutką na szerzącą się u nas pseudonaukę. Andrzej Kajetan Wróblewski Warszawa, grudzień 1983 r. p I I Wstęp Chciałbym przede wszystkim wyrazić wdzięczność dyrektorowi Wszech1 nicy' PAN, prof. dr. Włodzimierzowi Michajłowowi, za zaproszenie do wygłoszenia w 1980 r. w ramach Wszechnicy cyklu wykładów pt. '„Prawda i mity w fizyce”, z których powstała niniejsza książka. Zaproszenie to umożliwiło mi bowiem przedstawienie zagadnień, które rzadko stają się przedmiotem popularyzacji, koncentrującej się raczej wokół spektakularnych odkryć i wynalazków i stroniącej od tego, co można by ogólnie nazwać duchem nauki. Zdefiniujmy na wstępie słowa składające się na tytuł cyklu. W encyklope­ diach i słownikach [1,2] znajdujemy stwierdzenie, że prawda to treść słów ' zgod