E-Book Content
son osr ndo, lstonbul'do ontik dile ve oJ5unceye yonel;k Iikir horeketiyle or-
Hellenizm ve Ortodoks Kilisesi odern Avrupo'yr oteki butun geleneksel medeniyetlerden oyrron ve ono bugune kodor dunyodo ustun bir egemenlik so!loyon fikri horeket humonizmo ile
boqlor. Humonizmo, yeryuzunde insono, kdinoi ve hoyot srrlorrno inson oklr ile yoklogrmo, rosyonolizme oncelik '15. veren yy. i-olyo'srndo doQmugtur. Horekeiin ilhom koynogr Hellenizm, yoni duquncede sonollo ve yoEomdo ontik Yunon kulturu ve onun de$erler sistemini benimseme olmugtur. Skolost'k Arisro felsefesi Borogno'do
toyo Erkmrg, ltolyo'do boqlongrgio ilk himonistler Grek bilginlerinin oQrencisi olmuqtur.
Modern Avrupo'do oydrn kimligi, Hellen gelenegiyle ovunur olmugtur. !oir Shelly (1792-1822) "btz hepimiz Yunonlrlorrz" diye ovunuyor; Lord Byron (l 78B-l 824), "Hellos"to Turklere kor-
"Hellenlerin" bo!rmsrzlrk sovogrndo con veriyordu. Onlor gibi Avrupo'do yerlegmig Rum intelligentsio'sr ontik Hellenism ideoli ile cogorken, loik ve
qr
ozgurlukEu hel lenizm {edoileri " Graekr"
i'e Mo.o'do Turl.lere korqr Orlodoks
Atino gohretine er,gen bu 5ehirde geligiyordu. Antik Hellos, Avrupo'ntn Urkutur'u gibi olgrlonryorrve Bott me-
popozlor ve Kleftler ile berober oyoklonon Rum koylusu, "Romioi" orosrndo higbir rikri bog yoktu. Yunon devleii kuruldukton (1830) ,1880'lerde yoyorrm yuzyrl sonro zrlon torihlerde, Yunon torihi ontik Hellos'ton beri suregelmig bir to-
deniyetinin ustunlugu igin bir konrt olorok ileri suruluyor. Hellenizm, Bizons'tn
rlh olorok tek Eizgide sergileniyor; Oriodoks Bizons, Hellenlerin kesin-
lbn Rugd'in tefsiriyle okutulurken, Floronso'do Acodemio Plotonico ile Ploton felse{esi ve hurnonizmo, ikinc;
Pro{. Dr. Ho
il inc crk Sokoryo
Zof eri'nin 85. Yrldonrimii etkinliklerlne kot lorok
tisiz iorihinde yer olryor, beg yuzyrllrk Osmonlr donemi ise onormol bir kesintiden iboret soyrlryordu.2 Turkiye Cumhuriyetinde Turk torihini yedi bin yrl once Orto Asyo'do insonlr!rn ilk medeniyetine bogloyon Torih Tezi gibi, Yunon torih tezi de O*odoks kilisesine bo$lr srrodon Yunonlr iEin bir gey
ifode etmiyor ve modern Yunon toplumundo keskin bir onlogmozlrk ve oy-
rrlr!rn temel nedeni oluyor. "Modern Yunon kulturu", iddioyo gore "'Bofr' ile 'Do$u'orosrndo Eozumu olmoyon bir gerilimin iginde krvronmoktodrr ...... Hellenizm,'Botr'nrn sembolik bir i{odesi gibi olgrlonryor".3 Botrlrlogmo onlomrndo Hellenizm korgrsrndo, holk orosrndo her yerde hdzrr ve ndzrr Ortodoks kilisesi Riznns nelenenini conlr tutmokrodrr. Yunonlryo gore lstonbul'doki Potrik,
bu gelenegin koybolmoyon timsolidir.l Kilise torihini yozon Yunonlr torihgilere gore, Osmonlr idoresinde dohi Yunon milleti Potrik'in idoresinde yol-
Polotl BeLediyesi K0lttir Merkezi'nde 13
Ey
tll okSom "Sokoryo,
Turk'ijn Koder Zoferi" boq
k heyecon
Be ediyesi toro{ ndon 85.
Y donUmu etkin ikleri -cerqevesinde lOO0 odet bosrlorck kol rmc oro dog trlm 5trr. i5oret eitiQi problem er bok mrndon
gL.tnce
bir konuqmo yopmrstrr. Bu moko e ise llk kez DoQu Botr Yoy nlorr torof ndon 2004 yrlrndo yoyrmlonmr5, Polotlr
liginl ve onemini korumokto olon bu mokoleyi iekror yoyrm omomrzo izin verdigi igin muhterem hocomtzo ieSekkiJr ederiz.
@
krlavuz
nrz dini gelenegi degil, oynr zomondo bo!rmsrz millet vorlr!rnr iemsil et-
migtir. Bu torihqilere gore Rum milleti hiEbir zomon bo!rmsrzlr!rnr koybetmemigtir.5 Bu iddio, ogogrdo onlotrloco$r uzere, do!ru degildir; {okot Rum top-
mondo yoprlmrg bir Rum ikon'undo, Fdtih Sulton Mehmed Potrik hozretlerine evrensel egemenligini lonryon belgeyi tokdim ediyor.T Soyrn Poirik Bortholomeos, dunyodo BO kodor Ortodoks metropolit ve