Materializm Kontra Ezoteryka. Drugie Pokolenie Pozytywistów Wobec Spraw „nie Z Tego świata”

E-Book Overview

Książka Materializm kontra ezoteryka. Drugie pokolenie pozytywistów wobec „spraw nie z tego świata” jest pierwszą w Polsce pełną monografią wątków spirytystycznych, mediumistycznych i ezoterycznych w prozie i życiu kulturalnym późnego pozytywizmu. Autorka, Ksenia Olkusz, kreśli z erudycyjnym rozmachem panoramę artystycznej i filozoficznej sceny dziewiętnastowiecznej Polski, stojącej przed wyzwaniem skonfrontowania pozytywistycznego racjonalizmu ze zdumiewającą sprawą „wirujących stolików” i karierą Eusapii Palladino, modą na seanse spirytystyczne, rosnącym zainteresowaniem magnetyzmem i hipnozą, a także onejromancją, widzeniem aury czy czarną magią. W efekcie monografia staje się dobrym uzupełnieniem curriculum wiedzy historycznoliterackiej z pogranicza pozytywizmu i modernizmu, niuansując zbyt jaskrawo wytyczane niekiedy granice pomiędzy obydwiema epokami – a także pozwalając zapoznać się z rzadziej komentowaną twórczością polskich twórców tamtego czasu.

E-Book Content

Materializm kontra ezoteryka Drugie pokolenie pozytywistów wobec „spraw nie z tego świata” Ksenia Olkusz Monografie Ośrodka Badawczego Facta Ficta TOM I Materializm kontra ezoteryka Materializm kontra ezoteryka Drugie pokolenie pozytywistów wobec „spraw nie z tego świata” Ksenia Olkusz Ośrodek Badawczy Facta Ficta • Kraków 2017 „Monografie Ośrodka Badawczego Facta Ficta”, tom I Materializm kontra ezoteryka. Drugie pokolenie pozytywistów wobec spraw „nie z tego świata” Recenzenci: prof. dr hab. Władysław Hendzel, dr hab. Bożena Olszewska Redakcja językowa: Szczepan Całek Korekta: Szczepan Całek Ilustracja na okładce: © 2008 by Jana Schirmer, Tree of Lava janaschi.deviantart.com Projekt graficzny serii i skład: Krzysztof M. Maj Katalogowanie: 1. Historia literatury 2. Pozytywizm 3. Spirytyzm i mediumizm I. Tytuł II. Ksenia Olkusz ISBN: 978-83-942923-9-3 Kraków 2017 Wydanie drugie rozszerzone. © 2007 by Ksenia Olkusz © 2007 by Wydawnictwo PWSZ w Raciborzu Licensed by Wydawnictwo PWSZ w Raciborzu Książka wznowiona została w otwartym dostępie w poszanowaniu dla ruchu wspierającego bezpłatny dostęp do wiedzy. Pewne prawa zastrzeżone. Publikacja dostępna na licencji Creative Commons BY 4.0 (uznanie autorstwa) w repozytorium Centrum Otwartej Nauki. Wydawca: Ośrodek Badawczy Facta Ficta ul. Stachiewicza 35 b / 30, 31-328 Kraków [email protected] Spis rzeczy Podziękowania 8 Wprowadzenie 10 R OZD ZIAŁ P IE RWS ZY Tajemnice zaświatów czy moce psychiczne? Spirytyzm, mediumizm i dziedziny pokrewne R OZD ZIAŁ 26 DR UGI Nauka czy magia? Mesmeryzm, magnetyzm, hipnoza R OZD ZIAŁ 114 T RZEC I Pejzaż zaświatów. Spirytyzm i mediumizm w twórczości pisarzy drugiej generacji R OZD ZIAŁ 146 C ZWARTY Na peryferiach świadomości… Motyw hipnozy i magnetyzmu 226 R OZD ZIAŁ P IĄTY Teozoficzny konstrukt spirytualny. Filozofia ezoteryczna w literaturze późnopozytywistycznej R OZD ZIAŁ 250 SZÓ STY Poza kontrolą umysłu. Nadprzyrodzoność w świecie fikcji Zakończenie 404 Spis tabel i ilustracji Źródła cytowań O autorce 440 414 412 308 Podziękowania Drugie wydanie książki Materializm kontra ezoteryka. Drugie pokolenie pozytywistów wobec „spraw nie z tego świata” nie byłoby możliwe, gdyby nie osoby, które zachęcały mnie i skutecznie motywowały do poszerzenia pierwszej jej wersji. Chciałabym ogromnie podziękować wszystkim okazującym zrozumienie i dopingującym mnie podczas trwających niema