E-Book Content
jostein Gaarder Sofi'nin Dünyası Norvecceden çeviren: Gülav Kutal SOFÎ'NlN DÜNYASI JOSTEÎN GAARDER Gri Yayın Dizisi Pan Yayıncılık Barbaros Bulvan 74/4 80700 Beşiktaş - istanbul Tel: (0212) 261 80 72 • Faks: (0212) 227 56 74 Birinci Basım: Ekim 1995 Jostein Gaarder ve H. Aschehoug & Co. Oslo 1991 Bu kitap ilk kez Sofies verden adıyla Oslo'da H. Aschehoug & Co. tarafından 1991 yılında yayınlanmıştır. Pan Yayıncılık 1994 Kitabın Türkçe yayın hakları Pan Yayıncılık'a aittir. Kitabın Norveççeden çevirisi NORLA tarafından desteklenmiştir. ISBN 975-7652-41-5 Kapak Grafiği: Firuz Kutal • Baskı: Mart Matbaası Jostein Gaarder Sofi'nin DÜNYASI Felsefe tarihi üzerine bir roman Norveççeden Çeviren: Gülay Kutal Çeviriyi okuyup Türkçe felsefe terimleri açısından gözden geçiren Oruç Aruoba'ya teşekkür ederiz. Pan Yayıncılık Bu kitap Siri Dannevig'in desteği olmaksızın varolamazdı. Ayrıca Maiken Ims'e metni okuyup değerli yorumlarda bulunduğu ve Trond Berg Eriksen'in yıllar boyu sürmekte olan yorumlar ve profesyonel desteği için teşekkür ederim. J. G. İçindekiler CENNET BAHÇESİ........................................ 9 ...sonuç olarak, şu ya da bu, bir zamanlar yoktan varolmuş olmalıydı... SİLİNDİR ŞAPKA.............................................18 ...iyi bir filozof olmak için gereken tek şey, hayret etme yetişidir... MİTLER....................................,.......................30 ...iyi ve kötü güçler arasında nazik bir denge... DOĞA FİLOZOFLARI..................................... 37 ...hiçbir şey yoktan varolamaz... DEMOKRlTOS.................................................52 ...dünyanın en müthiş oyuncağı... KADER.............................................................58 ...falcı aslında öngörülemeyecek şeyleri öngörmeye çalışır... SOKRATES...................................................... 68 ...en bilge kişi bilmediğini bilen kişidir... ATİNA.............................................................. 85 ...harabeden bir sürü yüksek yapı yükseldi... PLATON...........................................................92 ...ruhun gerçek yuvasına özlem... BİNBAŞININ EVİ.......".................................. 109 ...aynadaki kız iki gözünü birden kırptı... ARİSTOTELES...............................................120 ...insanların kavramlarında temizlik yapmak isteyen titiz ve düzenli bir adam... HELENİZM.....................................................139 ...ateşten bir kıvılcım... KARTPOSTALLAR........................................159 ...kendi kendime güçlü bir sansür uyguluyorum... İKİ KÜLTÜR..................................................168 ...yalnızca böylelikle boşlukta dolanmaktan kurtulabilirsin... ORTAÇAĞ.,.....................................................185 ...yolun birazını katetmiş olmak yolunu şaşırmış olmak demek değildir... RÖNESANS....................................................212 ...ey, insan kılığındaki kutsal soy... BAROK DÖNEMİ..........................................246 ...rüyaların yapıldığı maddeden... DESCARTES..................................................265 ...eski malzemelerin tümünden kurtulmak istiyordu... SPİNOZA........................................................280 ...Tanrı bir kukla oynatıcısı değildir... LOCKE............................................................291 ...öğretmen sınıfa girmeden önce yazısız ve bomboş duran bir karatahta gibi... HUME..............................................................303 ...o zaman yakın gitsin... BERKELEY...................................................320 ...alev alev yanan bir güneşin etrafında dönmekten sersemleşmiş bir gezegen gibi... BJERKELY.....................................................326 ...büyük büyükninesinin çingene bir kadından aldığı sihirli bir ayna... 6 AYDINLANMA ÇAĞI.................................... 345 ...iğne yapımından top dökümüne kadar... KANT.....................