E-Book Content
PRZESTĘPSTWA Z NIENAWIŚCI. STUDIUM PRAWNOKARNE I KRYMINOLOGICZNE Maciej Duda OLSZTYN 2016 Autor: dr Maciej Duda Recenzja naukowa: prof. Katarzyna Laskowska (Uniwersytet w Białymstoku) prof. Izabela Nowicka (Wyższa Szkoła Policji w Szczytnie) Praca doktorska wykonana w Katedrze Kryminologii i Polityki Kryminalnej Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie pod kierownictwem prof. Wiesława Pływaczewskiego. Stan prawny na 1 stycznia 2016 r. Projekt okładki: Piotr Chorbot Wydawca: Maciej Duda & Katedra Kryminologii i Polityki Kryminalnej Wydział Prawa i Administracji Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie www.uwm.edu.pl/kryminologia Copyright © by Maciej Duda 2016 Druk i oprawa: Zakład Poligraficzny Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie Nakład: 100 egz. Objętość: 28 ark. wyd. ISBN: 978-83-62383-73-3 OLSZTYN 2016 2 SPIS TREŚCI WSTĘP ................................................................................................................................. 8 ROZDZIAŁ I. Geneza zjawiska i definicja przestępstw z nienawiści .................. 22 1. Uwagi wprowadzające................................................................................................. 22 2. Rys historyczny zjawiska nienawiści i związanych z nią przestępstw ................. 22 3. Przestępstwa z nienawiści – zagadnienia definicyjne ............................................. 26 3.1. Pojęcia politologiczne .......................................................................................... 26 3.2. Pojęcia socjologiczne i psychologiczne ............................................................. 42 3.3. Pojęcia kryminologiczne ..................................................................................... 48 4. Przegląd krajowych i międzynarodowych grup nienawiści .................................. 62 4.1. Grupy neonazistowskie (narodowosocjalistyczne) ......................................... 63 4.2. Grupy nacjonalistyczne ....................................................................................... 65 4.3. Subkultura skinhead ............................................................................................ 72 4.4. Chuligani stadionowi .......................................................................................... 74 4.5. Europejskie grupy nienawiści ............................................................................ 75 4.6. Amerykańskie grupy nienawiści ....................................................................... 78 5. Statystyczny obraz przestępstw z nienawiści w Polsce .......................................... 79 6. Ciemna liczba przestępstw z nienawiści ................................................................... 84 7. Przestępstwa z nienawiści a wolności konstytucyjne .............................................. 91 7.1. Wolność wypowiedzi .......................................................................................... 92 7.2. Wolność zgromadzeń .......................................................................................... 94 7.3. Wolność zrzeszania się ........................................................................................ 96 7.4. Wolność tworzenia i działalności partii politycznych .................................... 98 ROZDZIAŁ II. Przestępstwa z nienawiści w prawie międzynarodowym, prawie europejskim oraz prawie wybranych państw ................. 101 1. Uwagi wprowadzające............................................................................................... 101 2. Przestępstwa z nienawiści w prawie międzynarodowym ................................... 102 2.1. Karta Narodów Zjednoczonych ....................................................................... 102 2.2. Karta Międzynarodowego Trybunału Wojskowego ..................................... 102