сэдьхэлэй мүшэнүүд: уянгата зорюулганууд

E-Book Overview

Улан-Удэ: Baikal-print, 2015. — 50 c. Художественное издание.
Намарай һайхан сагта сагаан эдеэнэй дэлгэрээд, адуу малай арьбажан таргалаад, садхалан байха үедэ, бидэ буряад арад зон, нэгэ үдэр гаргажа, түрэһэн эхэеэ ошожо хүндэлхэ, гарынь сагаалха ёһотойбди. Эхын буряад хэлэ заншалтайгаар yри хyyгэдээ hургахань hайхан. Энэ юртэмсэдэ эхэһээмнай сэнтэй хэншье, юуншье үгы. Эхын һанаан үридөө юм даа, тиимын тула мартангүй ябая.
Амгалан Будаев родился в селе Утата Закаменского района в 1979 году. Член Союза писателей Бурятии и России. Лауреат премии Комитета по делам молодёжи Правительства Республики Бурятия. Лауреат гранта «Мир – литературы» Министерства культуры Республики Бурятия.

E-Book Content

Амгалан Будаев СЭДЬХЭЛЭЙ МYШЭНYYД Уянгата зорюулганууд Улаан-Yдэ 2015 он За спонсорскую помощь в издании этой книги особую благодарность и признательность выражаю Ирине Ёндоновне Шагдуровой (с.Енгорбой, Закаменский район), Борису Доржиевичу Туртуеву, Мэдэгме Гомбоевне Туртуевой (с. Улекчин, Закаменский район), прелестной принцессе Анне Чингисовне Раднаевой (г. Улан-Удэ). ОБ АВТОРЕ Амгалан Будаев родился в селе Утата Закаменского района в 1979 году. Член Союза писателей Бурятии и России. Лауреат премии Комитета по делам молодежи Правительства Республики Бурятия. Лауреат гранта «Мир – литературы» Министерства культуры Республики Бурятия. Летом прошлого года удостоен звания лауреата ежегодного II Международного фестиваля духовной и материальной культуры «Подношение десяти драгоценностей», посвященный ХII Пандито Хамбо ламе Даша-Доржи Этигэлову. Массажист-костоправ Амгалан Будаев ведёт прием в старинном дацане «Тушита» (Тункинский район, с.Кырен). 3 4 АННА РАДНАЕВАДА Замби түби дэлхэй дээгүүр Бэдэрhэн жаргалайм мүшэн үзэгдөө. Зорюулһан шүлэгэйм эхиндэ орожо, Бадарһан дуранайм зула болоо. Сэлмэг дулаан шарайшни Сэдьхэлэйм дурые хайлуулаа, Халиһан дуранайм урасхал Ханилаад шамтаяа үлэхөө хүсөө. Арюун энэ дэлхэй юртэмсын Алтан гансахан дуһалдал үзэгдөөш. Нангин дуранай тангариг болгоод, Наһан жаргалайм мүшөөр тохёогоош. 5 6 АЮНА ТУШИНОВАДА АРЮНА ТУШИНОВАДА Сэнгээд шамтаяа ябанаб гэһэмни, Умайдаа тэршэлһэн нэгэншни байгаа. Сээжэдээ шамаяа хадуунаб гэһэмни, Урихан гансамни нүгөөдэнь байгаа. Уулынгаа сэсэгые шамдаа барихадам, Ушарха гансымни үрөөлынь байгаа. Дурлааб шамдаа гэжэ хэлэһэмни, Дуулаха гансамни нэгэниинь байгаа. Энхэргэн үлгы энэ юртэмсэдэ Эхирнүүд түрэдэг юм байна. Эгээл һайхан дуунай мүрнүүдые Эхирнүүдтэ зорюулжа дуулахаб ото. 7 8 БАИРМА БАДМАЕВАДА Баярлаһан сагайм хүрдэ Байтараа сэдьхэлдэм эрьелдэжэ, Уулын үндэрэй сэсэг мэтэ Урихан шарайшни үзэгдэнэ. Үзэсхэлэнтэ энэ юртэмсын Үзэгдөөгүй һайхан ургамалдал Зүрхэнэйм сохисые номгоруулжа, Зүүдэнэйм гансамни болонош. Хээрэ талаар һалбарһан Хангайн тоолошогүй ургамалай Сэсэглэн бадаржа байгаашье һаа, Сэлмэгхэн шарайшни зүрхэн соом. 9 10 БАИРМА ЦЫДЕНОВАДА Хажуурай эридэл хурса нюдэдшни Поэдэй зүрхэ шүүрэн эзэлээ. Сэсэгэй дэльбэ мэтэ шарайеш Саарһан дээрэ урасхан дуулахам. Сэлмэг урихан дулаан шарайдаш Поэт сэдьхэлни хайлан дурлаа. Хадын түргэн горхоной шууяан соо Хонгёо һайхан хоолойешь шагнааб. Дурлаһыем мэдэжэ, шэбшээ горхон Дуугаа шамдаа зорюулхыем захяа. Гуламтынгаа хойморто хатан болгожо, Гэрэлтэ нарые бэлэглэхыем хүсөө. Энэ үглөө хүхын донгодоон, Хүбшэ тайгын шубуудай шууяан Дангина шамдам дуугаа зорюулһан Хангайн һайхан сууряата абяан. Поэдэй зүрхые эзэлээ шарайшни, Поэдэй дулаахан эльгэнэй оёорто Поэдэй дуран боложо үлөөлши ото. Поэт шамда шүлэгөө бэлэглээ. 11 12 ВАЛЕНТИНА ЦЫБИКОВАДА Түймэртэ гүйһэн дураяа Түүдэг болгожо тогтоохом. Гал заяашаяа хүндэлжэ, Гансал шамтаяа тахихам. Дүүрэн һайхан дуранай Дуун соогуур жэнгирһэн, Дууша хабарай сэсэгүүдые Дүүхэй шамтаяа угтахам. Наһан жа